Piroliza to rozkład termiczny materiałów organicznych bez dostępu tlenu. W przeciwieństwie do spalania, w reaktorze pirolitycznym nie ma płomienia ani pełnego utleniania. Materiał (np. zużyte opony) jest podgrzewany w szczelnym, hermetycznym układzie do kilkuset °C, co powoduje kontrolowane „pękanie” długich łańcuchów polimerów na mniejsze cząsteczki. Dzięki temu z odpadu powstają surowce wtórne, które można ponownie wykorzystać w gospodarce.
Jak przebiega proces – od wsadu do surowców
Przygotowanie wsadu – przyjęcie i ważenie opon, wstępna segregacja, usunięcie zanieczyszczeń, podanie do reaktora.
Beztlenowy rozkład – w kontrolowanej temperaturze i ciśnieniu polimery gumy ulegają depolimeryzacji/krakingowi.
Chłodzenie i kondensacja par – powstające opary węglowodorów są schładzane do postaci cieczy.
Separacja frakcji – wyodrębnia się trzy główne strumienie: ciekły (olej pirolityczny), gazowy (gaz procesowy) i stały (węgiel pirolityczny/sadza + stal).
Doszlachetnianie i kontrola jakości – pomiary podstawowych parametrów (np. gęstość, wartość opałowa, popiół, siarka) oraz przygotowanie surowców do dalszego użycia.
Co powstaje w pirolizie opon
Frakcja olejowa (olej pirolityczny / szeroka frakcja węglowodorowa) – surowiec do dalszego przerobu w petrochemii, komponent produktów olejowych lub medium energetyczne.
Gaz procesowy – mieszanina lekkich węglowodorów; najczęściej wykorzystuje się go do zasilania samej instalacji.
Węgiel pirolityczny (sadza) – po oczyszczeniu i klasyfikacji może pełnić rolę wypełniacza lub dodatku technologicznego.
Stal (kord) – oddzielana mechanicznie i kierowana do hut jako złom wsadowy.
Czym piroliza różni się od innych metod
Piroliza vs spalanie – brak tlenu i płomienia, a celem jest odzysk surowców, nie ich utlenienie do CO₂ i popiołu.
Piroliza vs zgazowanie – zgazowanie wymaga częściowego dopływu tlenu/pary wodnej i służy wytworzeniu gazu syntezowego; piroliza zachodzi ściśle beztlenowo.
Piroliza vs recykling mechaniczny – mielenie opon na granulat lub ścier nie zawsze jest możliwe lub opłacalne; piroliza stanowi uzupełnienie, pozwalając wykorzystać trudne frakcje i opony nienadające się do przerobu mechanicznego.
Od czego zależy skład produktów
Temperatura i czas przebywania – wyższe temperatury sprzyjają większemu udziałowi gazów i lżejszych frakcji, niższe – cięższych olejów.
Rodzaj wsadu – mieszanki gumowe (np. osobowe vs ciężarowe) różnią się składem, co przekłada się na proporcje produktów.
Kataliza/układ oczyszczania – dobór katalizatorów i filtrów wpływa na stabilność procesu, zapach i parametry jakościowe surowców.
Kontrola środowiskowa i bezpieczeństwo
Nowoczesne instalacje pirolizy pracują w układach zamkniętych. Reaktory, skraplacze i zbiorniki są hermetyczne, a gazy procesowe przechodzą przez systemy oczyszczania. Dzięki ograniczeniu tlenu emisje mają inny charakter niż w termicznym spalaniu, a uciążliwości zapachowe minimalizuje się poprzez kondensację i filtrację. Całość nadzorowana jest automatyką i systemami bezpieczeństwa procesowego.
Dlaczego piroliza ma znaczenie w gospodarce o obiegu zamkniętym
Zmniejsza ilość odpadów – opony, których nie wolno składować, są przekształcane w materiały użytkowe.
Zastępuje surowce pierwotne – olej i sadza mogą ograniczać zużycie ropy czy węgla w dalszych procesach.
Stabilizuje system – tworzy przewidywalne kanały zagospodarowania odpadów z warsztatów, firm transportowych, gmin i przemysłu.
Najczęstsze pytania
Podsumowanie: Piroliza to nowoczesny, kontrolowany i zgodny z zasadami zrównoważonego rozwoju sposób przekształcania zużytych opon w cenne surowce wtórne. Dzięki beztlenowemu charakterowi procesu różni się od spalania, a jej produkty – olej, gaz, sadza i stal – wracają do obiegu gospodarczego, wspierając gospodarkę o obiegu zamkniętym.
